Basura Noon, Kabuhayan Ngayon – Ang Aral ng Tingloy

Sa likod ng katahimikan ng madaling araw sa Tingloy, Batangas, maririnig ang sipol ng gunting habang pinapiraso ni Mang Willie Mandanas ang nilinis at pinatuyong plastic. Dating janitor ng pampublikong paaralan, ngayon ay bayani ng kanyang isla—hindi dahil sa marahas na kilos, kundi sa tahimik na rebolusyon laban sa basura.

Sa panahong tila nawawalan na ng pag-asa ang maraming Pilipino sa tambak ng problemang dala ng plastik, ipinapakita ni Mang Willie at ng mga tulad niyang taga-Tingloy na posibleng baguhin ang pananaw: mula sa pagiging perwisyo, maaaring maging kabuhayan ang basura.

Ang programang sinimulan ng Pure Oceans, isang marine conservation social enterprise, ay hindi lang basta pagtugon sa solid waste management. Isa itong buhay na halimbawa ng “people, profit, and planet” sa iisang proyekto. Sa bawat kilong plastik na kanilang kinokolekta at ginugupit, may kaakibat na kita at dignidad ang mga taga-isla. Sa halip na tambak na plastik ang bumungad sa mga dalampasigan ng Marikaban at Sombrero Island, may mga bean bag, unan, at construction panels na produkto ng malasakit sa kalikasan.

Ngunit hindi dapat ito manatiling kwento lang ng Tingloy. Ang krisis sa basura ay pambansang problema—lalo na sa mga isla at liblib na lugar na walang maayos na sistema ng koleksyon. Nakababahala na ang Pilipinas ay kabilang pa rin sa mga top contributor ng marine plastic waste sa buong mundo, sa kabila ng yaman natin sa biodiversity.

Panahon na para itulak ang mga lokal na solusyong gaya ng Pure Oceans, na hindi lang naglilinis ng kapaligiran kundi nagpapalinis din ng pananaw ng mga tao tungkol sa basura. Hindi lahat ng solusyon ay kailangang manggaling sa taas—ang pagbabago ay nagsisimula sa mismong komunidad. Kapag ang ordinaryong tao ay binigyan ng tamang kaalaman, kagamitan, at oportunidad, lumilitaw ang extra-ordinaryong resulta.

Ang aral ng Tingloy ay simple pero makapangyarihan: kapag tinamnan ng malasakit ang basurang tinatanggi ng lipunan, maaari itong mamunga ng kabuhayan, edukasyon, at pag-asa.

Kung may mga Mang Willie sa bawat bayan, at may mga Pia Roxas Ocampo na handang tumindig para sa karagatan, hindi malabong marating natin ang araw na ang basura ay hindi na banta kundi biyaya—at ang Pilipinas ay tunay na maging bayang malinis, matatag, at mapagmalasakit.