PHILHEALTH FUND TRANSFER TATALAKAYIN NA SA SC

Nakatakdang humarap ang mga sangay ng ehekutibo at lehislatura ng gobyerno sa Korte Suprema ngayong araw Pebrero 4, 2024 para sa oral arguments upang ipaliwanag ang makatarungang dahilan ng paglipat ng sobrang pondo ng Philippine Health Insurance Corporation (PhilHealth) sa national government upang pondohan ang mga prayoridad na pampublikong proyekto at programa.

Magdaraos ng oral arguments ang Korte Suprema sa tatlong petisyon na naghamon sa paglipat ng sobrang pondo ng PhilHealth sa National Treasury upang pondohan ang unprogrammed appropriations sa General Appropriations Act (GAA) ng 2024.

Pinangalanang respondent sa mga petisyon sina Department of Finance (DOF) Secretary Ralph G. Recto, ang House of Representatives na kinakatawan ni Speaker Ferdinand Martin Romualdez, ang Senado na kinatawan ni Senate President Francis Chiz Escudero; Kalihim Tagapagpaganap Lucas P. Bersamin; at PhilHealth na kinakatawan ng pangulo nitong si Emmanuel Ledesma Jr.

Ang 2024 GAA ay partikular na inatasan ang DOF na maglabas ng mga alituntunin upang ipatupad ang pagkuha ng labis at idle na pondo ng government-owned and -controlled corporations (GOCCs) upang pondohan ang mga ipinataw na alokasyon na higit pa sa orihinal na iminungkahi ng sangay ng ehekutibo. Kasama rito ang mga critical health, social at infrastructure projects.

Ang hakbang na ito ay naaayon sa Medium-Term Fiscal Framework (MTFF), na siyang plano ng gobyerno para sa konsolidasyon ng pondo upang matiyak na ang government resources ay maililipat at magagamit para makamit ang pinakamalaking benepisyo at mataas na multiplier effects para sa ekonomiya.

Bilang pagsunod sa batas, komunsulta ang DOF sa Governance Commission for GOCCs (GCG) at humingi ng mga legal na opinyon mula sa Government Corporate Counsel (OGCC) at sa Commission on Audit (COA) upang matiyak ang upang matiyak ang ganap na pagsunod. Sinuri at pinag-aralan din nito ang probisyon upang matukoy ang halaga nito, tinatasa kung makakatulong ito sa paglago ng ekonomiya.

Isang malawakang pagbabago sa mga financial statement ng lahat ng GOCCs ang isinagawa at nakita na ang PhilHealth ay nakapagtipon ng malaking halaga ng sobra, hindi ginagamit, at idle funds sa loob ng ilang taon, na umaabot sa PHP 183.1 bilyon.

Gayunpaman, ang DOF ay gumawa ng maingat at moral na desisyon na limitahan ang pagbabalik sa labis, idle, at hindi nagamit na mga subsidiya ng gobyerno mula 2021 hanggang 2023, kaya’t umabot ito sa PHP 89.9 bilyon.

Noong Disyembre 19, 2024, ang PhilHealth ay nag-remit ng PHP 60 bilyon sa labis na pondo, kung saan halos 78% nito ay ginamit upang pondohan ang mga kritikal na proyekto sa kalusugan.

Kabilang dito ang Public Health Emergency Benefits and Allowances for Health Care and Non-Healthcare Workers noong COVID-19 pandemic (PHP 27.45 bilyon); ang Medical Assistance to Indigent and Financially Incapacitated Patients (PHP 10 bilyon); ang Procurement of various medical equipment para sa  Department of Health (DOH) hospitals, local government units (LGU) hospitals, at  Primary Care Facilities (PHP 4.10 billion);  pagpapatayo ng tatlong  DOH 
health facilities (PHP 3.37 bilyon); at  Health Facilities Enhancement Program (PHP 1.69 bilyon).

Ang nalalabing sobrang pondo ay ginamit din para sa pagsasagawa ng mga proyektong pang-imprastraktura at pangkaunlaran sa lipunan na may tulong sa ibang bansa. Layunin ng mga proyektong ito na mapabilis ang paghahatid ng mga serbisyo sa kalusugan sa mga malalayong lugar at mapahusay ang kalusugan at kapakanan ng mga Pilipino sa pamamagitan ng pagtiyak ng seguridad sa pagkain. Ang pagmobilisa sa sobrang pondo ng PhilHealth ay hindi magiging hadlang sa kakayahan nito na magbigay ng dekalidad na serbisyo sa mga miyembro nito. Sa katunayan, nananatiling malakas ang posisyon nito sa pananalapi, na nagbigay-daan sa pagpapalawak ng benefit packages nito noong nakaraang taon. Umabot sa P598 bilyon ang total assets ng PhilHealth hanggang sa katapusan ng Setyembre.